Mkb-maakindustrie ziet bedrijvigheid langzaam teruglopen

Uit de meest recente Metaalunie Economische Barometer blijkt dat de mkb-maakindustrie een slecht kwartaal achter de rug heeft. Met name de waardering van de buitenlandse orderpositie is in het tweede kwartaal sterk achteruitgegaan. Hierdoor lijkt de stemming bij de maakbedrijven te zijn omgeslagen. De vraag naar personeel blijft desondanks onveranderd groot.

Titia Koerten
23 augustus

De metaalwarenindustrie is een sector waar traditioneel veel wordt geëxporteerd en juist in de buitenlandse orderportefeuille loopt de bedrijvigheid terug, terwijl de binnenlandse orderportefeuille afgelopen kwartaal nog licht is toegenomen.

De exportportefeuille van de maakbedrijven loopt al langer terug, maar vorig jaar waren er nog altijd meer ondernemers die de ontwikkeling van de orderpositie positief waardeerden dan ondernemers die daar negatief over waren.

We zien dat de ontwikkeling van de orderpositie buitenland al vanaf juni 2022 aan het teruglopen is, maar na een korte opleving in het eerste kwartaal van 2023 nu nog verder in de min gaat.

Stemming omgeslagen

Nu is daar een kentering in gekomen: 34% van de exporterende bedrijven is ontevreden over de grootte van hun exportportefeuille en geeft aan dat deze afgelopen kwartaal is afgenomen, terwijl 14% aangeeft dat ze hun exportportefeuille nog zagen toenemen. Ook de verwachtingen voor het derde kwartaal van 2023 van de orderpositie buitenland zijn negatiever dan die voor de afgelopen kwartalen. 32% van de exporterende bedrijven verwacht voor het derde kwartaal een verdere krimp van de orderpositie. De pessimistische teneur heeft zijn weerslag op de waardering van de orderpositie en het bedrijfsresultaat van de afgelopen kwartalen.

Hoewel de binnenlandse orderpositie iets is toegenomen ten opzichte van het eerste kwartaal, is de waardering van de maakbedrijven van de binnenlandse orderpositie in het tweede kwartaal sterk afgenomen ten opzichte van voorgaande kwartalen. Slechts 8% van de bedrijven geeft aan tevreden te zijn. Een kwartaal eerder was dat nog 25% en een jaar eerder zelfs 38%.
De Nederlandse industrie had het afgelopen jaar te maken met sterk fluctuerende materiaalprijzen en sterk stijgende kosten. Driekwart van de maakbedrijven verhoogden daarop de verkoopprijzen. In 2023 wordt een groter deel van die kostenstijging doorberekend in de verkoopprijzen.

Personeel

De vraag naar personeel blijft in de mkb-maakindustrie onverminderd groot. Afgezet tegen alle medewerkers hebben maakbedrijven gemiddeld voor 5,6% van het totale personeelsbestand aan vacatures openstaan. Net als voorgaande kwartalen verwacht de mkb-maakindustrie niet dat alle openstaande vacatures in het komende halfjaar ingevuld worden.

De meeste maakbedrijven verwachten in 2024 een vergelijkbaar jaar als 2023. De positieve en negatieve verwachtingen voor 2024 zijn min of meer in evenwicht. Het kan nog alle kanten op.