Oncologen bereiken prostaat met flexibele robotnaald
Een studententeam in het Delftse Robohouse heeft een robot uitgevonden die mogelijk een preciezere behandeling van prostaatkanker mogelijk maakt. Het team werkte samen met Martijn de Vries, een promovendus aan de TU Delft die gespecialiseerd is in het ontwikkelen van minimaal invasieve instrumenten voor tumorbehandeling.
Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Jaarlijks krijgen ongeveer 13 duizend mannen in Nederland de diagnose van deze ziekte. Volgens de Prostaat Kanker Stichting krijgt ongeveer 1 op de 10 man tijdens zijn leven prostaatkanker. Toen een volledig mannelijk studententeam van de TU Delft samen met promovendus De Vries aan de slag ging om een robot te ontwerpen die met een bestuurbare naald precies een stralingsbron in je lichaam kan plaatsen, duurde het even voordat deze statistieken doordrongen. Maar toen dat gebeurde, schoot de motivatie omhoog.
Pepijn van Kampen, student werktuigbouwkunde en minor robotica, vertelt: ‘Het eerste halfjaar zijn we bezig geweest met literatuuronderzoek. Toen begonnen we onze robot daadwerkelijk te bouwen. En we begonnen ons af te vragen: gaan we deze robot weer zien als we straks 60 zijn?’
Stuurprecisie
Voor een tumor in de prostaat zijn verschillende behandelingen mogelijk: operatie om de prostaat te verwijderen, interne bestralingstherapie – ook wel brachytherapie genoemd – en externe radiotherapie, waarbij een machine buiten het lichaam wordt gebruikt om stralingsbundels op de kankercellen te richten.
Brachytherapie plaatst zaadjes, lintjes of capsules die een stralingsbron bevatten in de buurt van de tumor. Het levert een hoge dosis straling rechtstreeks aan de tumor en helpt nabijgelegen weefsels te sparen. De behandeling wordt het meest toegepast op de prostaat, maar het wordt ook gebruikt voor de behandeling van kanker van het hoofd en de nek, de borst, de baarmoederhals en het oog.
Brachytherapie wordt op zijn plaats gebracht via een katheter, een kleine rekbare buis. De huidige behandeling van prostaatkanker maakt gebruik van een rechte, onbuigzame naald. Deze methode is niet altijd nauwkeurig. ‘De flexibele naald van Martijn de Vries heeft vier segmenten, waardoor de oncoloog de punt in verschillende richtingen kan sturen’, zegt Van Kampen. ‘Ons robotsysteem heeft tot doel de stuurprecisie te verbeteren en te vergroten, zoals bij stuurbekrachtiging in een auto. Het principe werkt, alleen het knikken van de naald is nog een uitdaging.’
Steerable Needle Project heeft hoge beoordelingen ontvangen. Het studententeam studeerde cum laude af aan hun bacheloropleiding. Voor minder naaldknikken en meer controle raden ze een vorm van feedbackloop aan in combinatie met hoogwaardige visualisatie zoals magnetic resonance imaging (mri).
